Βιταμίνες, ποια η χρησιμότητα τους, ποιες οι καλύτερες πηγές τους?

Τι είναι;

Οι βιταμίνες είναι οργανικές χημικές ενώσεις, οι οποίες  δεν έχουν θερμιδική αξία .

Ποια είναι η λειτουργία τους;

Οι βιταμίνες ρυθμίζουν τη της μεταβολική διαδικασία και τις ενεργειακές μετατροπές πού συμβαίνουν στον οργανισμό.  Δηλαδή, χρησιμοποιούν ως πρώτη ύλη τα λίπη, τις πρωτεΐνες και τους υδατάνθρακες για τις διάφορες αντιδράσεις του μεταβολισμού.

Σε τι χωρίζονται;

Χωρίζονται στις υδατοδιαλυτές και στις λιποδιαλυτές.

Υδατοδιαλυτές είναι οι βιταμίνες Β και C ενώ λιποδιαλυτές όλες οι υπόλοιπες (A,D,E,K). Επειδή οι λιποδιαλυτές βιταμίνες, σε αντίθεση με τις υδατοδιαλυτες ,δεν αποβάλλονται από τον οργανισμό αλλά αποθηκεύονται στο συκώτι και στους λιπώδεις ιστούς, η υπερβολική κατανάλωσή τους μπορεί να προκαλέσει διάφορα τοξικά προβλήματα στον οργανισμό.  Ωστόσο, οι υδατοδιαλυτές βιταμίνες, μπορούν να καταστραφούν από τη θερμότητα, την έκθεση τους στον αέρα ή και να χαθούν στο νερό που χρησιμοποιείται στο μαγείρεμα.

ΥΔΑΤΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ

Βιταμίνη Β                                                                                                                                            Β1 (θειαμίνη) νευρικό σύστημα

Καλυτερες πηγές (κ.π.) : χοιρινό, ξηροι καρποί, όσπρια, δημητριακά ολικής άλεσης

Β2 (ριβοφλαβίνη) νευρικό σύστημα, σχηματισμός ερυθρών αιμοσφαιρίων

Έλλειψη της μπορεί να παρουσιασθεί στις γυναίκες κατά την εγκυμοσύνη και τη γαλουχία

(κ.π.): γάλα, γιαούρτι,κόκκινο κρέας, πουλερικά, δημητριακά ολικής, πράσινα λαχανικά, μανιτάρια

Β3 (νιασίνη) νευρικό και πεπτικό σύστημα

Η έλλειψη της προκαλέι πελλάγρα

(κ.π) :κρέας, αυγά, πουλερικά, ψάρια, όσπρια

Β4 δεν κατατάσσεται πλέον στις βιταμίνες

Β5 (παντοθενική οξύ) σχηματισμός αντισωμάτων

Υπάρχει σχεδόν σε όλα τα τρόφιμα «πάντοθεν»

Β6 (πυριδοξίνη) σχηματισμός αμινοξέων, μεταβολισμος λιπών και υδατανθράκων

(κ.π) :χοιρινό, αυγά,πουλερικά, ψάρια,όσπρια, δημητριακά ολικής, γάλα

Β7 (βιοτίνη) μαλλια,δέρμα,μεταβολισμό

Το ωμό ασπράδι του αυγού παρεμποδίζει τη δράση της. Είναι διαλυτή μόνο στο νερό και στην αλκοόλη και αδιάλυτη στους άλλους οργανικούς διαλύτες.

(κ.π) : κρόκοι αυγών, δημητριακά, όσπρια, ειδικά αποξηραμένα φρούτα

Β12 (κυανοκοβαλαμίνη) νευρικο και πεπτικό σύστημα, κυτταρικές λειτουργίες)

(κ.π) : Βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα προϊόντα κρέατος και σε μερικά άλγη όπως το φύκι. Η έλλειψη της (κυρίως στου χορτοφάγους) μπορεί να προκαλέσει κακοήθη αναιμία.

ΒΙΤΑΜΙΝΗ C (ασκορβικό οξύ) απορρόφηση σιδήρου, σύνθεση κολλαγόνου

Οι καπνιστές χρειάζονται περισσότερη ποσότητα

(κ.π) : εσπεριδοειδή, ακτινίδια, μπρόκολο, πεπόνι, λάχανο, ντομάτες

ΛΙΠΟΔΙΑΛΥΤΕΣ ΒΙΤΑΜΙΝΕΣ 
 ΒΙΤΑΜΙΝΗ Α  όραση, οστά, δέρμα, μαλλιά

(κ.π) : καρότο, κρόκοι αυγών,εσπεριδοειδή, πράσινα λαχανικά,πεπόνι, βερίκοκα         ΒΙΤΑΜΙΝΗ D  απορρόφηση ασβεστίου και φωσφόρου

Συντίθεται περισσότερη με την έκθεση στον ήλιο

(κ.π) : ελαιούχα ψάρια (σαρδέλα, σολωμός κ.α.), αυγά, κρόκοι αυγών                           ΒΙΤΑΜΙΝΗ E αντιοξειδωτική δράση

Η έλλειψη της προκαλεί στείρωση. Χορηγείται ως θεραπευτικό στις συχνές αποβολές (γι αυτό λέγεται και τοκο-φερολη)

(κ.π) : ξηροί καρποί (κυρίως καρύδια), δημητριακά, φυτικά έλαια, φυλλώδη λαχανικά   ΒΙΤΑΜΙΝΗ K πήξη του αίματος

(κ.π) : φυτικές τροφές (κυρίως πράσινες όπως σπανάκι, μπρόκολο κ.α.)

by IK